Obraz Stanisława Kazakow-Trojańskiego „Polski Różaniec 1981-198?”
Autor przedstawił w nim rzeczywistość Polską od roku po 1981 . Górnej granicy owego zdarzenia autor nie określił sugerując jego trwanie.
Kompozycja obrazu oparta o symetrię, statyczna. Charakteryzuje ją „ horrror vacui”. Kolorystyka oparta na przeciwstawieniach barw chłodnych i gorących z przewagą barw lokalnych.
W części centralnej ukazany został wizerunek Matki Boskiej Różańcowej w typie Madonny tzw. Pięknej, zaczerpnięty z przedstawień w rzeźbie gotyckiej. Matka Boska Różańcowa pojawiła się w sztukach plastycznych po roku 1571 po pamiętnym pogrążeniu wojsk tureckich (pogan) przez wojska chrześcijańskie pod Lepanto.
Użycie w tym obrazie takiego wizerunku Matki Boskiej ma zapewne znaczenie symboliczne. Zawiera informacje o zwycięskiej roli Matki Boskiej nad złem. Zaś Maryja w pozie Orantki występuje tu w roli Bożej Wstawienniczki. Ukazana została na tle nieba z ptakami charakterystycznymi dla polskiego pejzażu-krukami i wronami.
Po obu stronach obrazu w formach kolistych lub eliptycznych obwiedzionych grubym czarnym konturem, symbolizujących paciorki różańca ukazane są przestawienia związane z polską rzeczywistością lat 80-tych. Wszystkie przedstawienia ukazują negatywne zdarzenia owej rzeczywistości. Tworzą dwa pełne okręgi wokół postaci Marii.
Przedstawienia te uzupełniają się. I tak:
Puste półki w sklepie, po jednej stronie obrazu, zaś po drugiej napad bandycki i rabunek;
Kościół wypełniony wiernymi modlącymi się o wolność zaś po drugiej stronie zaprzeczenie owej wolności wyrażone w przedstawieniu ogrodzenia z drutu;
Zdarzenia związane z czasami powstania Solidarności; milicja i czołgi na ulicach miast.
Polska rzeczywistość owych czasów- sklepy „Pewexu – symbol luksusu, zaś po drugiej stronie wyobrażenie większości Polaków o dobrobycie, czyli USA .
W zwieńczeniu, nad głową Maryi, najbardziej zapamiętany obraz kojarzony ze stanem wojennym, fragment głowy generała Jaruzelskiego, przemawiającego w TVP na tle odwróconego godła Polski 13 grudnia 1981.
Obraz ciekawy w odbiorze. Od strony artystyczno -malarskiej interesująco rozwiązany, zaś w swojej wymowie ideowej, nowatorski.
Autor obrazu od początku związany z ruchem „Solidarności”, poświęca on jej zresztą największy dział swej berlińskiej ekspozycji na pierwszym piętrze Ratusza Wilmersdorf; ta część wystawy jest pomyślana zdecydowanie jako „artystyczny dokument czasu”. Obrazy tu przedstawiane są drapieżne, niekiedy okrutne, zawsze jednak pełne wyrazu; artysta posługuje się świadomie deformacją, przerysowaniem szczegółów, jaskrawym kolorem (…) Widać to w takich pracach, jak „Różaniec Polski 1981-198..” – wokół plastycznie eksponowanej figurki Matki Boskiej, syntetyzujący obraz Polski, jak paciorki różańca, rodzajowe obrazki: kolejki beznadziejnie czekających postaci, patrole ZOMO niczym mechanicznie odczłowieczone roboty, wnętrze przepełnionego kościoła, a obok dyskoteki, rozłożona bruku, zgwałcona, naga dziewczyna, twarz Urbana na ekranie telewizora, torturowany człowiek
„Pogląd” 28.10.1984 r., Berlin R. III, nr 19/68, s. 30-31.