Kalwińskie genealogie

Ray duszny – karta tytułowa

Książeczki do nabożeństwa szlachty polskiej bywały niekiedy źródłem zapisków genealogicznych z najbliższego kręgu rodzinnego. Oto fragment szczególnej, bo kalwińskiej książki do nabożeństwa autorstwa Pawła Żarnowity pt.: „Ray duszny, Abo Zabawka Święta Wszytkiem w obce służąca w ktorey śię zamykają Gorliwe Modlitwy ni Cześć y na Chwałę Boga w Troycy jedynego y na pożytek Kościoła prawdziwego. Wydana niekiedy przez … sługę Słowa B. A teraz dla niedostatku Exemplarzow z nowu przedrukowana. We Gdańsku U Jana Zacharyasz Sztolego, Roku 1718. Egzemplarz pochodzi z dworu w Podolu koło Opatowa. Był używany przez rodzinę podczas nabożeństw w domu i małopolskim zborze kalwińskim w Sielcu koło Staszowa niedaleko Sandomierza, gdzie istniała świątynia szlachty kalwińskiej, która przetrwała do 1945 r.

Modlitewnik należał do rodu kalwińskiego Jaxa-Konarskich h. Gryf, a następnie drogą małżeństwa Wiktorii Konarskiej przeszedł do katolickiej rodziny Goniewskich h. Glaubicz, również ziemian powiatu opatowskiego ziemi sandomierskiej. Na dziewięciu stronach interfoliowanych przed kartą tytułową i po rejestrze końcowym dokonano w latach 1783-1827 kilkunastu zapisków. Należą do nich informacje o narodzinach bądź zgonach kalwińskich dzieci Rafała i Elżbiety z Russockich małżonków Konarskich, tym cenniejsze, że prostują nieprawidłową zasadę stosowaną przez heraldyka Szymona Konarskiego (1894-1971) przy odczytywaniu nieistniejących dziś akt metrykalnych zboru w Sielcu (podawał daty chrztu jako urodzin). Ponadto opis dalszych losów potomstwa małżonków Konarskich spisany i podpisany przez żyjących potomków w 1845 roku, coś w rodzaju księgi pamiątkowej gości dworu podolskiego z 1827 r. oraz fragment rękopiśmiennej modlitwy kalwińskiej z XVIII w. Na karcie po okładce któryś z katolickich potomków kalwinki Konarskiej wkleił w XIX w. litografowany obrazek katolickiego świętego (!). Kalwinizm bowiem z którym związali swe losy Konarscy, Ożarowscy, Russoccy czy Wielowieyscy uchodził wśród niektórych rekatolicyzowanych potomków tego rodu, jako coś czym nie należało się chlubić. Szerzej o szlachcie z tego rodu w książce: Russoccy h. Zadora. Zarys genealogii rodu.

Notatki genealogiczne w Rayu dusznym